Οι Μαθησιακές Δυσκολίες αναφέρονται σε μια ανομοιογενή ομάδα διαταραχών οι οποίες διαγιγνώσκονται συνήθως για πρώτη φορά κατά την παιδική ηλικία και μπορεί να εμφανίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου. Εκδηλώνονται με σημαντικές δυσκολίες στην πρόσκτηση και χρήση ικανοτήτων ακρόασης, ομιλίας, ανάγνωσης, γραφής, συλλογισμού ή μαθηματικών δεξιοτήτων. Οι δυσκολίες αυτές δεν είναι οι άμεσες συνέπειες χαμηλής νοητικής ικανότητας, νευρολογικής βλάβης, αισθητηριακής βλάβης, συναισθηματικών διαταραχών, άγχους, ψυχολογικών προβλημάτων ή εξωτερικών επιδράσεων, όπως οι πολιτισμικές διαφορές ή η ανεπαρκής / ακατάλληλη διδασκαλία (Hammill, 1990).
Α. Γενικά χαρακτηριστικά παιδιών με Μαθησιακές Δυσκολίες
- Διαφορά ανάμεσα στις σχολικές τους επιδόσεις και στις αναμενόμενες επιδόσεις σύμφωνα με το νοητικό τους δυναμικό
- Έλλειψη ενδιαφέροντος για τα βιβλία και για οτιδήποτε χρησιμοποιείται γραπτός λόγος
- Δυσκολία στην τήρηση προγράμματος
- Έλλειψη οργάνωσης στη μελέτη τους
- Έντονο άγχος για τις σχολικές δοκιμασίες
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση, ιδιαίτερα για τις ικανότητές τους στο σχολείο
- Δυσκολίες στον προσανατολισμό του χώρου και του χρόνου
- Δυσκολίες στην αντίληψη της διαδοχής και της αλληλουχίας
- Δυσκολίες στη διάκριση αριστερού-δεξιού
- Παρόλες τις δυσκολίες τους, έχουν πλούσιο συναισθηματικό κόσμο, καλή κριτική ικανότητα και έχουν διαμορφωμένες θέσεις και απόψεις για κοινωνικά και άλλα ζητήματα που όμως συχνά μοιάζει να μην βρίσκουν τις λέξεις για να τις εκφράσουν
Β. Χαρακτηριστικά παιδιών με δυσκολίες στην Ανάγνωση
- Ανάγνωση αργή, με συλλαβισμό, χωρίς ρυθμό
- Παραλείψεις ή προσθέσεις γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων (π.χ.: πέρα αντί για πέτρα, δορόμος αντί για δρόμος
- Αντικαταστάσεις ή αντιμεταθέσεις γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων (π.χ.: φρόνος αντί για θρόνος, αγρός αντί για αργός)
- Δυσκολία στη διαφοροποίηση φθόγγων με ηχητική συγγένεια (β-φ, δ-θ, γ-χ, τ-κ)
- Αντικατάσταση λέξεων με άλλες, νοηματικά συγγενείς (π.χ.: άσπρο αντί λευκό
- Συχνά λάθη προφοράς σε λέξεις με συμφωνικά συμπλέγματα (σχρ, σθμ, κτρ)
- Ελλιπής τήρηση τονισμού και στίξης
- Χάσιμο της σειράς κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης
Γ. Χαρακτηριστικά παιδιών με δυσκολίες στη Γραπτή Έκφραση
- Πολλά ορθογραφικά και γραμματικά λάθη
- Απουσία τονισμού ή τονισμός σε τυχαία θέση
- Κακογραφία, ακαταστασία, μουντζούρες στο γραπτό
- Κατάργηση διαστημάτων ανάμεσα στις λέξεις ή πολύ μεγάλα κενά
- Ελλιπής ευθυγράμμιση των λέξεων κατά τη γραφή
- Παραλείψεις, προσθέσεις, αντιμεταθέσεις, αντικαταστάσεις γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων (βλ. Χαρακτηριστικά παιδιών με δυσκολίες στην Ανάγνωση )
- Καθρεφτική γραφή (π.χ. α αντί για ο, αι αντί για ια, 7 αντί για 1, 3 αντί για ε κ.α. )
- Απουσία σημείων στίξης
- Απουσία κεφαλαίων ή παρεμβολή κεφαλαίων ανάμεσα στα μικρά
Δ. Χαρακτηριστικά παιδιών με δυσκολίες στα Μαθηματικά.
- Δυσκολία στην κατανόηση προμαθηματικών εννοιών (π.χ. Το παιδί δεν μπορεί να διαχωρίσει εύκολα το μεγάλο από το μικρό, τα πολλά από τα λίγα, τα περισσότερα και τα λιγότερα)
- Δυσκολία στην ανάγνωση και στη γραφή των αριθμών
- Παραλείψεις, αντιστροφές ή αντικαταστάσεις αριθμών
- Δυσκολία τοποθέτησης των αριθμών από το μεγαλύτερο στο μικρότερο ή αντίστροφα
- Εκτέλεση ακόμα και πολύ εύκολων, για την ηλικία τους, μαθηματικών πράξεων με χρησιμοποίηση των δαχτύλων τους
- Έντονη δυσκολία στην επίλυση μαθηματικών προβλημάτων
- Δυσκολία στην εκμάθησης της ώρας
- Δυσκολία στην εκτέλεση των πράξεων με κρατούμενο
- Δυσκολία στην εκμάθηση της αξίας των χρημάτων
- Έντονη δυσκολία στην εκμάθηση της προπαίδειας
- Δυσκολία στην αναγνώριση των χαρακτηριστικών των γεωμετρικών σχημάτων
- Προβλήματα προσανατολισμού στο χώρο (π.χ. μπερδεύει το δεξιά-αριστερά, πάνω-κάτω κ.α.)
- Προβλήματα προσανατολισμού στο χρόνο (π.χ. δυσκολεύεται να κατανοήσει το χθες και το αύριο, το παρόν και το παρελθόν)
από τον Κωνσταντίνο Γιατρά, Ειδικό Παιδαγωγό του Εν λόγω
