«Το παιδί μου δεν με ακούει…»

10 στρατηγικές για να βελτιώσετε την επικοινωνία με το παιδί σας

Η σχέση γονέα-παιδιού αποτελεί μία από τις σημαντικότερες σχέσεις στη ζωή μας… Όπως και κάθε άλλη σχέση, εμπεριέχει ευχάριστες στιγμές, αλλά και στιγμές απογοήτευσης. Οι παρακάτω στρατηγικές μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της επικοινωνίας των γονιών με τα παιδιά τους και να λειτουργήσουν αποτρεπτικά στην κλιμάκωση καταστάσεων που αναγκάζουν τους γονείς να εξοργίζονται και να «ξεσπούν». Να θυμάστε πως καμία στρατηγική δεν είναι αποτελεσματική με όλα τα παιδιά ή σε όλες τις καταστάσεις, ενώ χρειάζεται εξάσκηση για να τις χρησιμοποιείτε αποτελεσματικά και αβίαστα:

  1. 1.Προετοιμάστε το παιδί σας: Μιλήστε στο παιδί σας για το τι πρόκειται να συμβεί. Εξηγήστε του τις προσδοκίες σας για τη συμπεριφορά του και προσπαθήστε να δημιουργήσετε ένα περιβάλλον που θα διευκολύνει το παιδί σας και θα συντελεί στην εκπλήρωση των προσδοκιών σας.
  2. 2.Αποσπάστε την προσοχή του μικρού παιδιού σας: Όταν αισθανθείτε πως μία κατάσταση «πάει να ξεφύγει από τον έλεγχο» προσπαθήστε να απομακρύνετε το ενδιαφέρον από την πηγή της διαφωνίας προς μια νέα δραστηριότητα. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, μπορείτε συχνά να αποφορτίσετε την κατάσταση με χιούμορ και φαντασία. Αποφύγετε να λέτε ψέματα στο παιδί, έτσι θα σας εμπιστεύεται περισσότερο.
  3. 3.Αναγνωρίστε τα συναισθήματα του παιδιού σας: Εκφράστε αυτό που νομίζετε ότι νιώθει το παιδί. Όταν τα παιδιά αισθάνονται ότι τα καταλαβαίνουν, συνήθως αντιδρούν θετικά. Νιώστε τα συναισθήματά του και επικεντρωθείτε στη συμπεριφορά του, όχι στο ίδιο το παιδί. Όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά, αλλά όχι και όλες οι συμπεριφορές που συνδέονται με αυτά.
  4. 4.Θέστε όρια για συμπεριφορές που δεν είναι διαπραγματεύσιμες: Κάντε τα όρια σαφή στο παιδί και ακολουθήστε τα πιστά. Προσπαθήστε να είστε συνεπείς, δίκαιοι και να θέτετε κανόνες που να είναι λογικοί και πραγματοποιήσιμοι. Χρησιμοποιήστε λέξεις που το παιδί κατανοεί και εξηγήστε του τι περιμένετε να κάνει και για ποιον λόγο με τρόπο που να αντιστοιχεί στην ηλικία του. 
  5. 5.Δώστε επιλογές αντί για εντολές: Σε κανέναν δεν αρέσει να παίρνει εντολές. Όταν ένα παιδί κάνει το ίδιο μία επιλογή, ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο για το αποτέλεσμα. Δώστε του την ευκαιρία να διαλέξει μεταξύ δύο εναλλακτικών επιλογών.
  6. 6.Αφήστε τα παιδιά να βιώσουν τις συνέπειες των πράξεών τους: Δεν βοηθάμε πάντα τα παιδιά όταν τα σώζουμε από δύσκολες καταστάσεις. Αντίθετα, τους στερούμε μια ευκαιρία να μάθουν και να ωριμάσουν. Θυμηθείτε πως όταν φωνάζετε ή χτυπάτε το παιδί σας, του μαθαίνετε να κάνει το ίδιο.
  7. 7.Επίλυση προβλημάτων από κοινού: Επιλέξτε μια ήσυχη στιγμή για να επιλύσετε με το παιδί σας τις όποιες διαφορές, έτσι ώστε να βγουν όλοι κερδισμένοι. Αναγνωρίστε τα συναισθήματα του παιδιού σας και μοιραστείτε μαζί του τα δικά σας, αλλά χωρίς κριτική διάθεση. Προσπαθήστε μαζί να βρείτε πιθανές λύσεις, συμφωνείστε να δοκιμάσετε μία από αυτές και δείξτε διάθεση να δοκιμάσετε άλλη σε περίπτωση που η πρώτη αποτύχει.
  8. 8.Δώστε θετική ενίσχυση: Όταν τα παιδιά σας συμπεριφέρονται καλά, μην ξεχνάτε να τα επαινείτε και να τα ανταμείβετε. Αναγνωρίστε κάθε ένδειξη προόδου προς την επιθυμητή συμπεριφορά, ακόμα και αν είναι πολύ μικρή. Επικεντρωθείτε κυρίως στην προσπάθεια και όχι στο αποτέλεσμα.
  9. 9.Ακούστε τον τόνο της φωνής σας:Όταν γκρινιάζετε, απαιτείτε, ασκείτε κριτική ή κάνετε κήρυγμα, αποθαρρύνετε τα παιδιά σας. Μείνετε στο παρόν και ασχοληθείτε μόνο με ένα θέμα κάθε φορά.Ακούστε τα και προσπαθήστε να τα κατανοήσετε. Αποδεχθείτε την ατομικότητά τους και σεβαστείτε την ανεξαρτησία τους και τον ιδιωτικό τους χώρο. 
  10. 10. Χαρείτε τα παιδιά σας:Αφιερώστε χρόνο στο παιδί σας. Αφήστε οτιδήποτε άλλο στην άκρη. Δείξτε τους πως δεν χρειάζεται να κερδίσουν την αγάπη σας, αλλά την έχουν άνευ όρων… 

Επιμέλεια κειμένου : Κόλλια Φωτεινή 

                      Ψυχολόγος του Εν λόγω. 

Βιβλιογραφία: 

Miller, B. (2003). Επικοινωνώντας με τα παιδιά. Εγχειρίδιο για γονείς. Ελληνικό ινστιτούτο μελέτης & έρευνας των δυσκολιών μάθησης.

Herbert, M. (1989). Ψυχολογικά προβλήματα παιδικής ηλικίας. Ελληνικά Γράμματα.