Μιλώντας για τις Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές αναφερόμαστε σε μια ομάδα διαταραχών που χαρακτηρίζονται από μεγάλη ποικιλομορφία ως προς την κλινική τους εικόνα. Οι διαταραχές αυτές εμφανίζονται με ποικίλους τρόπους, επηρεάζοντας κυρίως τη λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία, τις κοινωνικές σχέσεις ενώ παρατηρούνται περιορισμένα ενδιαφέροντα και επαναληπτική ή στερεότυπη συμπεριφορά αλλά και αισθητηριακή ευαισθησία.
Σύμφωνα με το DSM- IV, στις Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές ανήκουν ο Αυτισμός, το Σύνδρομο Asperger, το σύνδρομο Rett, η Παιδική Αποδιοργανωτική Διαταραχή και η Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή- μη προσδιοριζόμενη αλλιώς.
Αυτισμός
Το όνομα της διαταραχής προέρχεται από τη ελληνική λέξη «ΕΑΥΤΟΣ» και χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1940 από τον Leo Kanner και τον Hans Asperger. Οφείλεται σε δυσλειτουργία του εγκεφάλου και πρόκειται για μια αναπτυξιακή διαταραχή που εκδηλώνεται νωρίς και διαρκεί σε ολόκληρη τη ζωή του ατόμου. Συνοδεύεται από καθυστέρηση και σοβαρή έκπτωση στις κοινωνικές δεξιότητες, τη γλώσσα και τη συμπεριφορά. Ο αυτισμός είναι μια διαταραχή φάσματος που σημαίνει ότι επηρεάζει διαφορετικά τους ανθρώπους. Ορισμένα παιδιά αναπτύσσουν λόγο, άλλα αναπτύσσουν περιορισμένο ενώ κάποια δεν αποκτούν καθόλου λόγο. Σε άτομα με αυτισμό παρατηρούνται δυσκολίες στον τρόπο επικοινωνίας καθώς και την κοινωνική αλληλεπίδραση. Τα άτομα με αυτισμό δημιουργούν ρουτίνες και ιδιαίτερα ενδιαφέροντα, τα οποία λειτουργούν καθησυχαστικά γι αυτά. Εμφανίζουν ιδιόρρυθμη επεξεργασία οπτικών, ακουστικών και απτικών ερεθισμάτων αλλά και γεύσεων γεγονός που τους προκαλεί μεγάλη σύγχυση. Η έγκαιρη διάγνωση του αυτισμού οδηγεί στη πρώιμη παρέμβαση ενώ η πρώιμη παρέμβαση με τη δική της σειρά οδηγεί σε καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα που στοχεύουν να αυξήσουν τις ικανότητες αυτοεξυπηρέτησης αλλά και τις κοινωνικές δεξιότητες του παιδιού. Τέλος, μέσα από την έγκαιρη διάγνωση δίνεται η δυνατότητα στους γονείς και στο περιβάλλον του ατόμου να κατανοήσουν από νωρίς τον Αυτισμό και να αναζητήσουν προγράμματα θεραπευτικών και εκπαιδευτικών παρεμβάσεων, καθοδήγηση και συμβουλευτική υποστήριξη.
Σύνδρομο Asperger
Ο αυτισμός και το σύνδρομο Asperger ορίζονται από το διαγνωστικό εγχειρίδιο DSM-IV ως Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές. Αυτό σημαίνει πως υπάρχουν ομοιότητες μεταξύ των δύο παθολογιών. Συγκεκριμένα, υπάρχουν ελλείμματα στην κοινωνική αλληλεπίδραση, στην επικοινωνία, περιορισμένες συμπεριφορές καθώς και ενδιαφέροντα. Οι διαφορές μεταξύ του αυτισμού και του συνδρόμου Asperger εντοπίζονται αρχικά στο βαθμό της δυσκολίας και στον αριθμό των συμπτωμάτων. Επίσης, η ηλικία διάγνωσης του συνδρόμου Asperger είναι κύριο χαρακτηριστικό διαφοροποίησης από τον αυτισμό. Στα παιδιά με σύνδρομο Asperger ο λόγος αναπτύσσεται φυσιολογικά γι΄αυτό συχνά η καθυστέρηση στην ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων είναι αυτή που θα στρέψει τους γονείς στους ειδικούς.
Τα άτομα με σύνδρομο Asperger θεωρούν την κοινωνική αλληλεπίδραση δύσκολη αλλά θέλουν να κάνουν φίλους και να έχουν κοινωνικές επαφές. Η ομιλία των ατόμων με σύνδρομο Asperger τις περισσότερες φορές αναπτύσσεται φυσιολογικά, αλλά συχνά είναι τυπικοί και ακριβείς στο τρόπο που μιλάνε χωρίς να μπορούν να αντιληφθούν τη μεταφορική σημασία των λέξεων. Τα δεδομένα πράγματα όπως η Φυσική και τα Μαθηματικά είναι αυτά που συνήθως προτιμούνται από τα άτομα με σύνδρομο Asperger σε αντίθεση με όσα έχουν να κάνουν με τη φαντασία, τη δημιουργία ιστοριών ή θεωριών οι οποίες δεν μπορούν να αποδειχθούν. Συχνά, παρατηρούνται προβλήματα στον συντονισμό των κινήσεων τους που μπορεί να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται ανάλογα με τους ρυθμούς του ατόμου ή να εξαρτώνται από τα επίπεδα άγχους που βιώνει. Τα άτομα με σύνδρομο Asperger μπορούν να συγκεντρωθούν για ώρες σε μια δραστηριότητα που παρουσιάζει ενδιαφέρον για εκείνα. Αυτή η ιδιαίτερη προσκόλληση στα ενδιαφέροντα τους σε συνδυασμό με το γεγονός ότι είναι ιδιαίτερα έξυπνοι βοηθά τα άτομα αυτά να είναι απρόβλεπτα ξεχωριστά και δημιουργικά στον τομέα που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Τα άτομα με σύνδρομο Asperger λειτουργούν καλύτερα σε ένα οπτικοποιημένο, ήσυχο και προβλέψιμο γι΄ αυτά περιβάλλον. Μπορούν να ζήσουν μια ανεξάρτητη ενήλικη ζωή όπου συνήθως το ιδιαίτερο ενδιαφέρον και προσκόλληση τους γίνεται αντικείμενο εργασίας τους.
Επιμέλεια κειμένων : Ντεβέ Νικολέττα, Λογοθεραπεύτρια του Εν λόγω
